روغن مورد نیاز هر کمپرسور باد از چه نوع است؟

یکی از مهم‌ترین و پرتکرارترین سوالات هر شخصی که از کمپرسور باد استفاده می‌کند این است که  برای کمپرسور باد خود از چه نوع روغنی استفاده نماییم؟  روغن در کمپرسورهای باد نقش بسیار مهم و کلیدی ایفا می‌کند. روغن باعث می‌شود تا کمپرسور باد به صورت کاملا روان کار کرده و اصطکاک میان اجرای متحرک کمپرسور کاهش پیدا کند.

همچنین روغن نقش‌های دیگری را نیز در کمپرسور باد ایفا می‌کند که در ادامه به معرفی آن‌ها پرداخته خواهد شد. در این مقاله راهنمای جامعی در خصوص روغن مورد نیاز هر کمپرسور باد به تفکیک انواع کمپرسور ها را فراهم آورده‌ایم. پس اگر این سوال نیز برایتان مطرح است که روغن مورد نیاز کمپرسور باد شما چیست، این مقاله را تا انتها مطالعه نمایید.

چرا روغن در کمپرسور های باد از اهمیت زیادی برخودار است؟

روغن در کمپرسور باد نقش‌های متعدد و مهمی ایفا می‌کند. شاید اغلب افراد بر این باور باشند که تنها نقش روغن در کمپرسورهای باد، روانکاری اجزای متحرک باشد اما این تنها یکی از نقش‌های روغن کمپرسور باد می‌باشد.

روغن کمپرسور باد در کنار روانکاری قسمت‌های متحرک، نقش بسیار مهم توزیع و انتقال گرمای ایجاد شده به بیرون را نیز ایفا می‌کند. همانطور که می‌دانید، کمپرسورهای باد بخش زیادی از برق را به گرما تبدیل می‌کنند. این گرما باعث افزایش دمای کمپرسور باد و هوای فشرده تولیدی شده و طول عمر کمپرسور باد را کاهش می‌دهند.

دمای بالای کمپرسور باد باعث افزایش اصطکاک قطعات، کاهش عمر اتصالات و تسمه‌ها و افزایش احتمال ایجاد نشتی در کمپرسور باد خواهد شد.روغن کمپرسور با جذب گرمای ایجاد شده در کمپرسور و انتقال آن به بیرون، دمای کمپرسور را کاهش داده و باعث افزایش ظول عمر کمپرسورهای باد می‌شود.

درصورتی‌که نسبت به تعویض روغن کمپرسور باد خود بی تفاوت باشید، کمپرسور باد شما با مشکلات زیادی همچون افزایش دما، فرسایش زودهنگام و استهلاک بالای اجزای متحرک روبرو شده و طول عمر آن، افت محسوسی خواهد کرد. به همین دلیل لازم است تا همواره از روغن مناسبی برای کمپرسور باد خود استفاده نموده و روغن کمپرسور باد خود را به موقع تعویض نمایید.

آیا تمامی کمپرسور های باد به روغن نیاز دارند؟

اگر از یک کمپرسور باد روغنی استفاده می‌کنید، قطعا کمپرسور باد شما به روغن مناسب نیاز دارد. اما اگر کمپرسور باد شما از نوع اویل فری یا بدون روغن می‌باشد، نیازی به روغن کمپرسور باد نخواهید داشت. البته دقت داشته باشید که بعضی از کمپرسورهای بدون روغن صنعتی نیز در گیربکس خود نیازمند روغن می‌باشند اما روغن با هوای فشرده در تماس نخواهد بود. (در کمپرسور های اسکرو اویل فری، روغن داخل گیربکس وجود دارد)

برای اطلاع از اینکه کمپرسور باد شما روغنی است یا بدون روغن، کافیست تا به کاتالوگ کمپرسور باد خود مراجعه نمایید و یا این موضوع را از فروشنده کمپرسور باد خود بپرسید.

انواع روغن‌های کمپرسور باد: ‎

روغن‌های کمپرسور باد را می‌توان به دو دسته طبیعی و مصنوعی طبقه‌بندی کرد. بطور کل می‌توان گفت که روغن‌های مصنوعی برای کمپرسورهای باد مناسب‌تر می‌باشند اما اگر از کمپرسور باد خود به ندرت استفاده می‌کنید، روغن‌های طبیعی نیز برای کمپرسور باد شما مناسب و جوابگو هستند.

1 – روغن‌های طبیعی، استاندارد یا مینرال:

روغن‌های طبیعی یا استاندارد برپایه مواد معدنی تولید می‌شوند. روغن‌های طبیعی قیمت به نسبت پایین‌تری به نسبت روغن‌های مصنوعی دارند و البته طول عمر آن‌ها نیز از روغن‌های مصنوعی کمتر می‌باشد.

طول عمر روغن‌ های طبیعی کم بوده و به همین دلیل لازم است تا سریع‌تر از روغن‌های مصنوعی تعویض شوند. همچنین روغن‌های طبیعی بیشتر از روغن‌های مصنوعی بخار می‌شوند، درنتیجه مقداری بیشتری از روغن وارد هوای فشرده خواهد شد. به همین دلیل نیاز به تعویض فیلتر روغن درصورت استفاده از روغن‌های طبیعی بیشتر می‌باشد.

بطور کل روغن‌های طبیعی برای کاربردهای حساس و کمپرسور باد صنعتی به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود اما استفاده از روغن طبیعی در کمپرسورهای باد خانگی و کاربردهای غیر حساس و دوره‌ای، بلامانع می‌باشد.

2 – روغن‌های مصنوعی یا سینتیک:

روغن‌های مصنوعی برپایه مواد مصنوعی و مشتقات نفتی ساخته می‌شوند و به همین دلیل به آن‌ها روغن‌های مصنوعی گفته می‌شود. روغن‌های مصنوعی طول عمر بیشتری به نسبت روغن‌های طبیعی داشته و اغلب تا حدود 50 درصد بیشتر از روغن‌های طبیعی دوام می‌آورند.

همچنین روغن‌های مصنوعی پایداری بیشتری در بخار شدن نسبت به روغن‌های طبیعی داشته و به همین دلیل کمتر وارد هوای فشرده می‌شود. از دیگر نقاط قوت روغن‌‌های مصنوعی می‌توان به توانایی بالای آن‌ها در جذب گرما و انتقال آن به بیرون اشاره کرد.

روغن‌های مصنوعی برای کمپرسورهای باد صنعتی و همچنین کاربردهایی که در آن از کمپرسورهای باد به کرات استفاده می‌شود، گزینه بسیار مناسبی می‌باشد. بطور کل توصیه می‌شود از روغن‌های مصنوعی در کمپرسورهای باد استفاده شود.

روغن مورد نیاز برای هر کمپرسور باد کدام است؟

حال این سوال اساسی که ، مطرح می‌شود. همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، نوع روغن استفاده شده در کمپرسور باد، اهمیت بسیار زیادی دارد. در واقع شما مجاز به استفاده از هر نوع روغنی در کمپرسور باد خود نمی‌باشید.

روغن مورد نیاز کمپرسور باد شما در کاتالوگ و دفترچه راهنمای کمپرسور باد شما موجود می‌باشد. بهترین نوع روغن برای کمپرسور باد شما، همان روغنی می‌باشد که سازنده کمپرسور باد شما معرفی نموده‌است. اگر نتوانستید دفترچه راهنمای کمپرسور باد خود را پیدا نمایید، می‌توانید با شرکت سازنده کمپرسور باد خود تماس گرفته و نوع روغن مورد نیاز کمپرسور باد خود را از آن جویا شوید و یا اینکه سری به سایت شرکت سازنده کمپرسور باد خود بزنید.

با این‌حال ممکن است بنا به دلایلی نتوانید نوع روغن مورد نیاز کمپرسور باد خود را پیدا کنید و یا روغن معرفی‌شده توسط شرکت سازنده در بازار نایاب باشد. در این‌صورت می‌توانید از راهنمای زیر کمک بگیرید.

روغن مناسب برای هر کمپرسور باد :

به غیر از نوع روغن (طبیعی یا مصنوعی)، معمولا روغن‌ها را بر حسب ویسکوزیته آن‌ها طبقه‌بندی می‌کنند. بطور معمول در کمپرسورهای باد از روغن‌های SAE 20 و SAE 30 استفاده می‌کنند. روغن‌های SAE 30 گرانروی یا ویسکوزیته بیشتری از روغن‌های SAE 20 دارند و از آنجایی‌که گرما باعث کاهش ویسکوزیته روغن‌ می‌شود، معمولا فصول گرم سال از روغن‌های SAE 30 و در فصول سردتر از روغن‌های SAE 20 در کمپرسورهای باد استفاده می‌شود.

بطور معمول برای هر یک از کمپرسور های باد زیر از روغن‌های معرفی شده استفاده می‌شود:

کمپرسور های باد یخچالی: در کمپرسورهای باد یخچالی از روغن‌های برودتی استفاده می‌شود. زمان تعویض روغن‌ کمپرسورهای باد یخچالی بطور متوسط هر 6 ماه یکبار می‌باشد. شما می‌توانید به تناسب توان موتور پمپ باد یخچالی خود، روغن برودتی مورد نیاز کمپرسور باد یخچالی خود را تهیه نمایید.

علاوه بر نوع روغن، مقدار روغن هم بسیار بسیار مهم میباشد.در کمپرسور های یخچالی از 400 سی سی روغن مورد استفاده قرار میگیرد تا 2 لیتر برای هر یک موتور هرمتیک .میزان روغن نقش بسیار مهمی در صدای کمپرسور باد و رطوبت موجود در هوای فشرده دارد.

کمپرسور های باد پیستونی و تسمه‌ای: برای کمپرسورهای باد پیستونی و تسمه‌ای می‌توان از روغن‌های VDL 68 و VDL 100 استفاده نمود. همچنین استفاده از روغن‌های SAE 40 نیز برای کمپرسورهای باد پیستونی و تسمه‌ای مناسب می‌باشد. چنانچه این مدل روغن را نتوانستید تهیه کنید میتوانید از روغن های 10 یا 40 هیدرولیک نیز استفاده کنید.

نکته مهم:

اگر از روغن مخصوص کمپرسور بادتان استفاده نکنید، بازهم کمپرسور باد کار خواهد کرد اما به شدت طول عمر دستگاهتان کم خواهد شد. زیرا غلظت و ویسکوزیته هر نوع روغن با دیگری کاملا متفاوت است.

کمپرسورهای باد روتاری و اسکرو: برای کمپرسورهای باد روتاری و اسکرو می‌توانید از روغن‌های کمپرسور گرید 68 استفاده نمایید. برند شل یکی از بهترین برند ها در زمینه تولید روغن برای کمپرسور های اسکرو میباشد.

چه زمانی روغن کمپرسور باد را تعویض نماییم؟

یکی از مهم‌ترین مواردی که هر دارنده کمپرسور بادی می‌بایست در نظر داشته باشد، تعویض به موقع روغن کمپرسور باد می‌باشد. اگر روغن کمپرسور باد خود را به موقع تعویض نکنید، کمپرسور باد شما با مشکلات عدیده‌ای از جمله داغ شدن و افزایش فرسایش روبرو شده و احتمال خرابی کمپرسور باد شما افزایش می‌یابد.

زمان تعویض روغن کمپرسور باد شما در دفترچه راهنمای کمپرسور بادتان آورده شده است. اما بطور معمول لازم است تا روغن کمپرسور باد خود را به ازای هر 300 تا 500 ساعت کار، تعویض نمایید. همچنین اگر از کمپرسور باد خود به ندرت استفاده می‌کنید، بهتر است تا هر 6 ماه یکبار روغن کمپرسور باد خود را تعویض کنید.

دقت داشته باشید که زمان تعویض روغن کمپرسور باد به نوع روغن مورد استفاده و کمپرسور باد شما بستگی دارد و لازم است تا طبق زمان اعلام شده در دفترچه راهنمای کمپرسور باد خود نسبت به تعویض روغن کمپرسور باد اقدام نمایید.

جمع بندی:

عدم توجه به روغن در کمپرسورهای باد می‌تواند نتایج بد فراوانی برای شما به دنبال داشته باشد. از داغ شدن کمپرسور باد و افزایش دمای هوای فشرده گرفته تا خرابی اتصالات و افزایش سایش قطعات کمپرسور باد، همگی تاثیرات عدم ‌توجه به روغن کمپرسور باد می‌باشند.

برای جلوگیری از این معضلات لازم است تا توجه ویژه‌ای به نوع روغن مورد استفاده، زمان تعویض روغن و میزان روغن کمپرسور باد خود داشته باشید. درصورتی‌که در کمپرسور باد خود از روغن مناسبی استفاده نمایید، می‌توانید انتظار عمری طولانی از کمپرسور باد خود داشته باشید.

همانطور که پیش‌تر بیان شد، بهترین روغن برای کمپرسور باد شما آن روغنی می‏باشد که توسط شرکت سازنده اعلام شده‌است. با این‌حال در صورتی‌که موفق به یافتن روغن معرفی‌شده توسط شرکت سازنده کمپرسور باد خود نشدید، می‌توانید به تناسب نوع کمپرسور باد خود از روغن‌های معرفی شده‌ در این راهنما استفاده نمایید.

حسین موسوی نیا

من متخصص و پژوهشگر در زمینه هوای فشرده و انواع کمپرسور باد هستم و سعی می کنم تا جدیدترین و کارامدترین اطلاعات را در خصوص صنعت هوای فشرده با شما به اشتراک بگذارم.