چگونه نشتی کمپرسور هوا را پیدا کرده و آن را تعمیر کنیم؟

زمانی که صدایی نامتعارف از یکی از قسمت‌های کمپرسور باد خود بشنوید ممکن است متوجه نشوید که چه مقدار صدمه به کمپرسور و خط انتقال شما وارد شده است. نشتی کمپرسور هوا ، هم از لحاظ مالی و هم از نظر افت بازده و کارایی می‌تواند برای ما هزینه‌های زیادی ایجاد کند. کمپرسورها انرژی زیادی مصرف می‌کنند و بطور معمول برای تولید هوا فشرده به اندازه یک اسب بخار چیزی در حدود هفت الی هشت اسب بخار انرژی الکتریکی مصرف می‌کنند. در نتیجه با توجه به مصرف بالای کمپرسورها ضروریست که حداکثر عملکرد را از دستگاهمان بگیریم.

دانستن اینکه چگونه نشتی کمپرسور را پیدا کرده و آن را تعمیر کنیم و چه کارهایی را برای پیشگیری از نشتی‌های احتمالی آینده انجام دهیم برای هر کسب و کاری که از کمپرسورهای هوا استفاده می‌کند بسیار مفید و ضروری است. در ادامه مقاله به توضیح این موارد خواهیم پرداخت.

نشتی کمپرسور هوا تا چه اندازه باعث افزایش

نشت کمپرسور هوا باعث هدر رفتن چیزی در حدود 20 الی 30 درصد انرژی می‌شود. با شناسایی و ترمیم کردن نشتی‌ها می‌توان مقدار هدر رفت را به زیر 10 درصد رساند. بسته به بزرگی و گستردگی تاسیسات شما، از بین بردن نشتی ها می‌تواند باعث مقدار زیادی صرفه‌جویی در هزینه‌‌ها شود و عملکرد خط اصلی شما را بهبود ببخشد.

بگذارید یک مثال بزنیم. اگر سیستم شما 200 اسب بخار انرژی مصرف کند و 30 درصد نشتی داشته باشد یعنی حدود 60 اسب بخار اتلاف انرژی دارید. حال مقدار هزینه اضافی که سالانه برای این اتلاف انرژی می‌پردازید را حساب کنید. می‌بینید که سالانه هزینه بسیار زیادی را بخاطر همین نشتی‌ها می‌پردازیم. کمپرسورهای هوا به خودی خود تجهیزات بسیار پرهزینه ای هستند. حال وجود این نشتی‌ها نیز باعث افزایش این هزینه ها می‌شود.

اما آسیب‌ها و هزینه های ناشی از نشتی‌های کمپرسور به همینجا ختم نمی‌شود. این نشتی‌ها بر روی فعالیت‌های تجاری ما نیز تاثیرات منفی می‌گذارد. از مشکلات نشتی‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود :

کاهش نرخ بهره وری :

اگر دستگاه‌های شما به اندازه مورد نیازشان هوا فشرده دریافت نکنند یا کار کمتری انجام می‌دهند و یا نمی‌توانند کار خود را انجام دهند و از کار می‌افتند. به هرحال نرخ بهره‌وری شما کاهش پیدا می‌کند.

خرابی بیشتر :

نشت کمپرسور هوا باعث بیشتر خراب شدن آن می‌شود. هرچقدر هم کمپرسور های شما بیشتر خراب شوند کار تولیدی شما کاهش میابد. پس نه تنها کار تولیدی شما کمتر می‌شود، هزینه بیشتری نیز صرف تعمیر کمپرسورهایتان می‌شود.

افزایش ظرفیت غیر ضروری :

زمانی که کمپرسورهای شما نشتی داشته باشند، هوا فشرده مورد نیاز شما تامین نمی‌شود. در نتیجه مجبور خواهید بود که تعداد کمپرسورها را افزایش دهید و نه تنها برای خرید کمپرسورهای جدید باید پول صرف کنید، در پایان ماه نیز قبض های سنگین تری برای شما صادر می‌شود.

کمپرسور هوا به سبب نشتی می‌تواند از نواحی مختلفی دچار آسیب شود. از آنجایی که نشتی کمپرسور باعث می‌شود که دستگاه مقدار هوا بیشتری مکش کند، عمر دستگاه کاهش پیدا می‌کند.

همچنین کمپرسور باید سیکل های بیشتری را انجام دهد و مدت زمان بیشتری کار کند که این مورد هم باعث کاهش عمر دستگاه می‌شود. در تاسیساتی که مقدار نشتی زیاد است، کمپرسورها باید بصورت منظم جایگزین شوند. معمولا در صنایع و تاسیساتی که نشتی زیاد است، هزینه های زیادی برای تعمیر و نگهداری دستگاه‌ها صرف می‌شود.

نحوه یافتن نشت کمپرسور هوا

ساده ترین راه برای یافتن اینکه کمپرسور ما نشتی دارد یا نه گوش دادن به صدای آن است. یک برنامه منظم تنظیم کنید که در زمان خاموش بودن خط تولید، شخصی در کنار دستگاه‌ها توقف کرده و صدای آنها را گوش کند. صدا های نامتعارف می‌تواند نشان دهنده وجود نشتی باشد. البته از آنجایی که همه صداها با گوش قابل شنیدن نیستند و برخی از خطوط تولید زمان استراحت ندارند بهتر است تا از یک نشتی یاب اولتراسونیک استفاده کنید.

نشتی یاب اولتراسونیک ابزار پیشرفته ای است که نشتی را با دقت بالایی تشخیص می‌دهد. در این دستگاه‌ها از چندین میکروفون مختلف، تقویت کننده صدا و فیلترهای صدا استفاده شده که این امکان را به دستگاه می‌دهد تا نویزها و صداهای مربوط به نشتی را شناسایی کند. با پیشرفت تکنولوژی، این دستگاه‌ها در مدل‌های کوچکتری ساخته شده که به راحتی قابل حمل هستند. استفاده از این دستگاه‌ها یک روش بسیار خوب برای تشخیص نشتی کمپرسور هوا‌ می‌باشد. نحوه استفاده از نشتی یاب اولتراسونیک اینگونه است که یک اپراتور، دستگاه را در دست گرفته و در کنار دستگاه‌ها قدم می‌زند سپس نشتی یاب به وسیله هدفون و یا صفحه نمایش خود مکان نشتی را به اپراتور نشان می‌دهد.

شیلنگ هوا :

با خاموش بودن کمپرسور و قطع بودن کابل‌های برق آن مقداری صایون دستشویی را در طول شیلنگ بمالید. با روشن کردن کمپرسور چنانچه شیلنگ نشتی داشته باشد حباب هایی بر روی آن ظاهر می‌شود که محل نشتی‌ها را نیز نشان می‌دهد.

لوله ها :

قسمت‌های خاصی از سیستم کمپرسور هوا توسط لوله‌های فلزی به هم پیوند داده می‌شوند و این لوله‌ها مستعد ایجاد نشتی هستند. بررسی کنید که این لوله‌ها سالم هستند یا خیر. زنگ زدگی، شکاف و اتصال شل لوله‌ها می‌تواند عامل نشتی سیستم باشد.

اتصالات :

اتصالات قسمت‌هایی از سیستم هستند که اغلب نشتی سیستم‌ مربوط به این آن می‌باشد. با گوش دادن به صدا آنها می‌توان پی به وجود نشتی در اتصالات برد.

محل تخلیه و تله ابگیر:

اگر در محل تخلیه و تله ابگیر سیستم زنگ زدگی و لجن مشاهده کردید آنها را تعویض کنید. نشت آب در کمپرسور می‌‌تواند به دلیل تخلیه نامناسب باشد.

سعی کنید که تمامی اجزای سیستم را چک کنید تا خوردگی یا پارگی نداشته باشند. به خصوص اتصالات را همواره چک کنید چرا که محل‌های آسیب پذیری هستند.

رسیدگی به نشتی های اصلی را در اولویت کار خود قرار دهید. ممکن است در سیستم خود چندین نشتی در اندازه های مختلف پیدا کنید. تعمیر بعضی از این نشتی ها ممکن است هزینه بیشتری نسبت به سایر نشتی ها داشته باشد. برای صرفه جویی در هزینه، اندازه نشتی ها را اندازه گرفته و اول از همه بزرگترین نشتی‌ سیستم خود را تعمیر کنید.

برای اندازه گیری و ارزیابی اثرات نشت کمپرسور هوا می‌تواند اینکار را انجام دهید. کمپرسور خود را در حالت روشن-خاموش تنظیم کنید. مدت زمان بارگیری و تخلیه کمپرسور را اندازه گیری و ثبت کنید. بر اثر نشتی کمپرسور هوا، زمان ثبت شده متفاوت از یک کمپرسور سالم خواهد بود. با مقایسه زمان ها می‌توانید به ابعاد نشتی پی ببرید.

از فرمول زیر می‌توانید برای محاسبه نشتی استفاده کنید.

T1 = مدت زمان بارگیری

T2 = مدت زمان تخلیه

درصد کل نشت = [(T1 * 100)] / [(T1 + T2)]

هدفتان رساندن نشتی به زیر 10 درصد باشد.

منطقه‌های مستعد نشتی :

نشتی ممکن است در طول خطوط انتقال شما اتفاق بیفتد. گرچه کل سیستم و خط تولید شما نیازمند بازدید و مراقبت است ولی بعضی از قسمت‌ها اهمیت دوچندان دارند. برخی از قسمت‌های رایج نشت شامل موارد زیر می‌باشند :

• شیر‌های کنترل و انسداد
• اتصالات، شیلنگ‌ها و لوله‌ها
• میله سیلندرها
• قطع کننده‌ها (به خصوص اگر فرسوده یا فاقد اورینگ باشند)
• فیلترها، روانکارها و رگلاتورها
• فلنج‌ها
• زهکش‌های نشتی
• بلو آف‌ها
• تله‌های میعان
• اتصالات لوله‌ها
• دستگاه‌های استفاده نقطه ای
• رزوه‌ها و بندهای آب بندی
• واشرهای فرسوده شده

عامل دیگری که باعث هدر رفتن هوای فشرده می‌شود، استفاده نادرست است. ممکن است کارمندان شما از کمپرسور هوا برای انجام کارهایی استفاده کنند که جزو اهداف شما نیست. برای مثال استفاده از آن به عنوان دمنده برای پاک کردن سطوح و یا خنک کردن تابلوهای برق.

این موضوع خود یک منبع اتلاف انرژی است. از کارمندان خود بخواهید که از کمپرسورها تنها برای اهداف اصلی شرکت استفاده کنند. به جای استفاده از کمپرسورهای هوا برای اهداف جایگزین مانند خنک کردن تابلوهای برق، از ابزارهایی استفاده کنید که مستقیما برای اینکار ساخته شده است. با استفاده از این ابزارها، بار و فشار اضافی از روی کمپرسورهایتان برداشته می‌شود. با اینکه این موضوع از نظر فنی نشت محسوب نمی‌شود ولی می‌تواند سهم عمده ای در اتلاف انرژی داشته باشد.

یکی دیگر از محل‌هایی که شناسایی آن می‌تواند دشوار باشد دیافراگم است. دیافراگم‌ها در اجزای مختلفی از سیستم کمپرسور هوا وجود دارند. دیافراگم‌ها ممکن است فرسوده شوند و یا ترک بخورند که در این صورت باید آنها را تعویض کرد. دیافراگم‌ها را می‌توان در قسمت‌هایی مانند رگلاتورها، سوئیچ‌های فشار و قسمت‌های دیگر یافت.

چگونه نشتی کمپرسور هوا را برطرف کنیم؟

زمانی که یک نشتی درون سیستم پبدا کردید می‌بایست سریعا آن را برطرف کنید. اگر نشتی در قسمت‌هایی همچون شیلنگ هوا، کوپلینگ‌ها، واشر و شیرهای کنترل باشد ممکن است با سفت کردن ویا تعویض آنها نشتی برطرف شود.

بعضی وقت‌ها نشتی تنها با سفت کردن اتصالات برطرف می‌شود. البته همیشه کار به این سادگی نیست. ممکن است برطرف کردن نشتی مربوط به شل بودن اتصالات نباشد و نیازمند صرف هزینه برای برطرف کردن نشتی شوید به خصوص اگر بخواهید سیستم خود را در قبال مشکلات آینده بیمه کنید.

از آنجایی که قطعات باکیفیت گرانتر از قطعات دیگر هستند، بسیاری از شرکت‌ها برای پایین آوردن هزینه‌ها از قطعات بی کیفیت استفاده می‌کنند. باید گفت که استفاده از قطعات با کیفیت بسیار اقتصادی تر است چرا که احتمال ایجاد نشتی کمپرسور هوا و خرابی در آنها بسیار کمتر از قطعات بی کیفیت ارزان قیمت است. همچنین استفاده از قطعات باکیفیت باعث کاهش هزینه‌های مربوط به تعمیر و نگهداری می‌شود.

به طور کل ممکن است نشتی بدون نیاز به جایگزین کردن قطعات رفع شود. پس قبل از تصمیم گیری نهایی، ابتدا سیستم خود را بررسی کنید و ببینید با اقداماتی که گفته می‌شود می‌توانید نشتی را برطرف کنید یا نه.

سفت کردن اتصالات

هر قسمتی از سیستم که امکان شل شدن داشته باشد می‌تواند دلیل بروز نشتی باشد. پس اول از همه تمامی اتصالات سیستم کمپرسور خود را سفت کنید.

تعمیر و نگهداری از کمپرسور هوا

نشتی کمپرسور هوا می‌تواند در هر زمان و مکانی بوجود آید. پس شما و کارمندانتان باید همواره گوش به زنگ باشید و به صورت مکرر سیستم‌ها را مورد بررسی قرار دهید.

یک برنامه تعمیر و نگهداری خوب برای پیدا کردن و تعمیر نشتی مزایای زیادی برای شما به همراه دارد. از این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :

کاهش زمان خرابی :

معمولا اقدام به تعمیر نشتی‌ها با خرابی سیستم آغاز می‌شود. حال ممکن است نشتی‌ها به کمپرسور صدمات جدی وارد کنند. پس با یک برنامه تعمیر و نگهداری مناسب هم جلوی خرابی سیستم خود را بگیرید و هم از صرف هزینه‌های زیاد بپردازید.

افزایش بازده :

زمانی که نشتی‌های سیستم کمپرسور هوا برطرف شده باشند کارایی و بازده سیستم افزایش پیدا می‌کند و هوای فشرده کافی به تمامی بخش‌ها می‌رسد. در نتیجه نرخ بهره وری شما نیز افزایش پیدا می‌کند.

کاهش هزینه‌های انرژی :

زمانی که سیستم شما نشتی داشته باشد هوا فشرده کافی دریافت نمی‌کنید و برای ثابت نگهداشتن بهره وری مجبور هستید تا به کمپرسورهای هوا بیشتر فشار بیاورید. این به معنای افزایش مصرف برق توسط سیستم شما می‌باشد. با برطرف کردن نشتی کمپرسور هوا شاهد افزایش توان دستگاه خود خواهید بود و همچنین مقدار برق مصرفی شما نیز کاهش پیدا می‌کند.

پس انداز پول :

با تعمیر و نگهداری مناسب از سیستم خود دیگر شاهد خرابی آن و هزینه‌هایی که به دنبال دارد نخواهید بود. خط تولید شما با کیفیت بیشتری کار می‌کند و مشکلاتی همچون خوابیدن خط به دلیل خراب شدن کمپرسورها بوجود نمی‌آید.

ایجاد اطمینان بیشتر :

شما کمتر نگران خرابی کمپرسورها و سیستم‌های خود خواهید بود و می‌توانید اطمینان حاصل کنید که خط تولید شما بدون مشکل کار می‌کند

علاوه بر ایجاد کردن برنامه تعمیر و نگهداری مناسب، تجهیزات و ابزار مناسب و با کیفیت ‌تری در اختیار کارمندان خود قرار دهید. ابزار و تجهیزات باکیفیت نه تنها دیرتر دچار خرابی می‌شوند، بلکه ممکن است بازده و راندمان سیستم را افزایش دهند.

فشار زیاد عامل دیگری است که می‌تواند سلامت سیستم شما را به خطر انداخته و قطعات را سریعتر فرسوده کند. پس مقدار فشار سیستم خود را چک کرده و آن را در حد متعادلی نگه دارید مگر در موارد ضروری که نیاز به فشار بالا دارید.

پس برای نگهداری هرچه بهتر از تجهیزات خود، تمامی ابزارها و امکانات موجود را به کار بگیرید. به کارمندان خود بیاموزید که چرا تعمیر نشتی کمپرسور و نگهداری مداوم از سیستم ضروری است.

به آنها آموزش های لازم برای یافتن و ترمیم نشتی‌ها را داده و ابزار نشتی یاب مناسب و با کیفیت در اختیارشان قرار دهید. با این اقدامات نه تنها در هزینه‌ها صرفه جویی نموده‌اید، بلکه خط تولید خود را در قبال مشکلات بیمه کرده و در میان کارمندانتان روحیه کار تیمی و مسئولیت پذیری ایجاد کرده اید.

تعمیر کردن یا تعویض قطعات

برخی از قطعات سیستم قابل تعمیر هستند و حتما نیاز به تعویض ندارند. البته اگر قطعات شما آسیب دیدگی شدید داشته باشد و فرسوده شده باشد بهتر است آن را تعویض کنید.

شیلنگ‌ها و لوله‌ها

شیلنگ و لوله آسیب دیده و دارای نشتی را از سیستم جدا کرده و آنرا با قطعه نو جایگزین کنید.

قطعات لاستیکی به مرور زمان توانایی‌های خور را از دست می‌دهند. اورینگ‌ها و سوپاپ‌های آب بندی را تعویض کرده و سپس سیستم را روشن کنید و مطمئن شوید که قطعات جدید به درستی نصب شده اند.

اتصالات پیچی

با بازشدن پیچ‌های اتصال، موتور کمپرسور هوا شما در معرض آسیب جدی قرار می‌گیرد. همواره حواستان به پیچ‌ها و اتصالات کمپرسور باشد و پیچ‌های شل را سفت کنید.

برخی از ابزارهای کهنه و قدیمی نیز می‌تواند عامل ایجاد و گسترش نشتی‌ کمپرسور هوا باشند. این ابزارها را با مدل‌های جدیدتر و باکیفیت تر جایگزین کنید.

چگونه از نشتی کمپرسور هوا جلوگیری کنیم؟

بهتر است به جای اینکه صبر کنیم تا نشتی درون سیستم به وجود بیاید و با صرف هزینه‌های زیاد آنها را تعمیر کنیم، از یک برنامه تعمیر و نگهداری مناسب و مقرون به صرفه استفاده کنیم. به غیر از بحث هزینه‌ها با انجام اقدامات تعمیر و نگهداری، در زمان نیز صرفه جویی کرده‌ایم.

برخی از اقداماتی که برای پیشگیری از ایجاد شدن نشتی می‌توان انجام داد را در لیست زیر آورده‌ایم :

تهیه یک برنامه تعمیر و نگهداری دقیق و مستمر

یک برنامه مناسب ایجاد کنید و به آن پایبند باشید. یک اپراتور را مامور کنید تا به صورت مستمر نشتی سیستم‌های شما را چک کرده و ثبت کند. هر نشتی را برچسب گذاری کرده و در سیستم اطلاعاتی خود ذخیره سازی کنید. همچنین به نواحی که مستعد ایجاد نشتی هستند و یا نواحی فرسوده شده توجه بیشتری داشته باشید.

در فرایند تعمیر و نگهداری می‌بایست نشتی‌های جدید را ثبت کرده و آنها را تعمیر کنید و محل‌های نشت قدیمی را با دقت بررسی کنید.

یک برنامه تعمیر و نگهداری مناسب باید شامل موارد زیر باشد.

شناسایی: نشتی‌های سیستم را شناسایی کرده و محل دقیق آنها را پیدا کنید. همچنین درزها و نواحی آسیب دیده را برچسب گذاری کنید.

تعمیر: پس از شناسایی نشتی‌ کمپرسور آنرا تعمیر کنید و درصورت نیاز قطعات فرسوده آن قسمت را با قطعات با کیفیت تعویض نمایید تا باز در آینده شاهد نشتی در آن قسمت نباشد.

تست کردن : سیستم خود را تست کنید تا مطمئن شوید که نشتی‌ها به درستی برطرف شده باشند.

کارمندان خود را مسئول پیدا کردن نشتی‌های سیستم کنید. کارمندان شما به طور مداوم با کمپرسور و ابزارها سروکار دارند که می‌تواند نشتی کمپرسور هوا را نشان بدهد.

بنابراین آموزش کارمندان می‌تواند بهترین و مطمئن ترین گزینه برای پیدا کردن نشتی‌ها باشند. با ایجاد حس مسئولیت در بین کارمندانتان و همچنین صحبت کردن با آنها در مورد هزینه‌های ناشی از نشتی، آنها به صورت فعالانه مراقب سیستم‌ها خواهند بود. برای اینکه نظم بهتری به اینکار دهید می‌توانید به کارمندانتان بگویید که در شروع شیفت کاری خود اول از همه به بررسی کمپرسورهای هوا بپردازند و برای اینکار پاداشی در نظر بگیرید تا آنها بهتر و باکیفیت بیشتری این کار را انجام دهند.

سخن پایانی

در هنگام مواجهه با نشتی کمپرسور باد حتما نسبت به تعمیر آن اقدام نمایید. نشتی کمپرسور باد می‌تواند بر روی خروج و ورودی های شلنگ، بدنه شلنگ، محل های اتصال یا حتی مخزن ایجاد شود. نشتی کمپرسور باد می‌تواند مصرف برق کمپرسور را تا 30 درصد افزایش دهد که هزینه های شما را به شدت افزایش می‌دهد. پس نسبت به ایحاد نشتی بر روی کمپرسور خود حساسیت لازم را داشته باشید.

اگر هر گونه سوال یا ابهامی نسبت به نشتی کمپرسور هوا دارید که با مطالعه این مقاله رفع نشده است، می‌توانید با متخصصین و کارشناسان سایت ایران پمپ تماس حاصل بفرمایید یا در خصوص هر گونه مشکل مربوط به کمپرسور خود مشاوره دریافت کنید.