برخی باورهای اشتباه درباره هوای فشرده و کمپرسور باد

هوای فشرده یک منبع نیروی بسیار حیاتی در اتوماسیون‌های مدرن و خطوط تولید مکانیزه و ماشینی می‌باشد. در کارخانه‌های خودروسازی برای فرآیندهای مختلفی از تولید فریم‌ها گرفته تا کابین خودرو، از نیروی هوای فشرده استفاده می‌شود.

همچنین در پروژه‌های عمرانی و ساخت‌وساز از کمپرسور های باد جهت راه‌اندازی انواع ابزارها و تجهیزات استفاده می‌شود. زمانی‌که در یک هایپرمارکت قدم می‌زنید، محصولات بسیار زیادی را همچون کنسرو، آب‌میوه و بطری‌های شیر را مشاهده می‌کنید که همگی آن‌ها با بهره‌گیری از نیروی هوای فشرده تولید شده‌اند.

به زبان ساده‌تر دنیای امروزی به کمپرسور باد و نیروی هوای فشرده نیاز فراوانی داشته و افزایش کیفیت بسیاری از محصولات و خدمات را مدیون نیروی هوای فشرده هستیم. با این‌حال باورهای اشتباه و نادرستی درباره نیروی هوای فشرده وجود دارد که برخی از آن‌ها میان مردم رواج یافته و باعث گیج شدن آن‌ها درباره نیروی هوای فشرده شده است.

در این مقاله درخصوص باورهای اشتباه درباره هوای فشرده بحث کرده و آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

1 – استفاده از نیروی هوای فشرده برای پاک کردن گرد و غبار و آلودگی‌های محیط بی‌خطر است:

یکی از باورهای غلطی که درباره نیروی هوای فشرده وجود دارد، بی‌خطر و مفید بودن آن برای پاک کردن گرد و غبار از محیط می‌باشد. به یاد داشته باشید که کمپرسورهای باد مکنده هوا نیستند، بلکه هوا را با فشار زیادی دمش می‌کنند.

استفاده از هوای فشرده باعث پاک شدن گرد و غبار و آلودگی‌ها نمی‌شود، بلکه آن‌ها را در محیط پخش می‌نماید.

• احتمال برخورد ذرات با چشم و یا بدن و ایجاد جراحت

• پخش شدن گرد و غبار و آلودگی‌ها در محیط

• هدایت شدن گرد و غبار و آلودگی‌ها به نقاط حساس

موارد بالا از معایب اصلی استفاده از هوای فشرده برای پاک کردن آلودگی‌ها می‌باشد. بهترین گزینه برای پاک کردن آلودگی‌ها، جاروبرقی‌ها و مکنده‌ها می‌باشند.

2 – به منظور دستیابی به بهترین عملکرد، استفاده از کمپرسورهای سرعت متغیر بهترین گزینه است:

در واقع هر کمپرسور بادی باتوجه به طراحی خود، بهترین عملکرد را در بازه مشخص و محدوده خاصی دارا می‌باشد. بنابراین اگر تقاضای شما به هوای فشرده متغیر نیست، خریداری یک کمپرسور باد مناسب برای تولید هوای فشرده مورد نیازتان گزینه‌ای بهتر و مقرون بصرفه‌تر می‎‌باشد.

3 – روان‌کاری کمپرسورهای سرعت متغیر بهتر از کمپرسورهای دیگر می‌باشد:

در واقع کمپرسورهای سرعت متغیر هیچ مزیت خاص و قابل توجهی در روان‌کاری نسبت به کمپرسورهای باد معمولی دارا نمی‌باشند. دو عامل دما و فشار کم باعث بهبود روان‌کاری کمپرسورهای باد می‌شوند که هیچ یک از این دو عامل الزاما از سرعت متغیر بودن کمپرسور باد ناشی نمی‌شوند.

4 – به کنترل‌کننده جریان در کمپرسورهای باد سرعت متغیر نیازی نیست:

کنترل‌کننده‌های جریان در هر سیستم هوای فشرده‌ای که در طیف گسترده‌ای فعالیت می‌کنند، به افزایش بهره‌وری کمک می‌کنند. پایداری جریان و ثبات فشار باعث بهتر شدن کارکرد تجهیزات و ابزارهای پنوماتیک می‌شود. این موضوع درباره کمپرسورهای سرعت متغیر نیز صدق می‌کند.

5 – روغن‌های مصنوعی کمپرسورهای باد همگی یکسان هستند:

روغن‌های مصنوعی کمپرسور‌های باد تنها در یک ویژگی مشترک هستند، هیچ‌ یک از روغن‌های مصنوعی برپایه هیدروکربن‌ها نمی‌باشند. جدای از این تشابه، هر روغن مصنوعی می‌توان از هر تعداد فرمولاسیونی ساخته شده و تاثیر روغن‌های مصنوعی بر روی عملکرد کمپرسورهای باد متفاوت می‌باشد.

درنتیجه شما نمی‌توانید از هر روغن مصنوعی در کمپرسور باد خود استفاده نمایید، بلکه می‌بایست باتوجه به دفترچه راهنمای کمپرسور خود و توصیه‌های سازنده از روغن مناسب کمپرسور بادتان استفاده نمایید.

6 – قطعات یدکی کمپرسورهای باد به خوبی قطعات اصلی آن‌ها می‌باشند:

بدیهی است که تولیدکنندگان کمپرسورهای باد بهترین تجهیزات را برای ساخت قطعات کمپرسورهای باد در اختیار داشته و در هنگام طراحی قطعات هر یک از مدل‌های کمپرسورهای باد، به عملکرد و ضرایب ایمنی آن توجه ویژه‌ای دارند.

درحالی‌که قطعات یدکی ساخته شده برای کمپرسورهای باد جنبه عمومی‌تر داشته و طراحی آن‌ها به دقت طراحی قطعات اصلی کمپرسور های باد نمی‌باشند. درنتیجه استفاده قطعات یدکی کمپرسور های باد بخصوص قطعات یدکی کم کیفیت می‌توانند مشکلات زیر را برای کمپرسورهای باد رقم بزنند.

• عدم سازگاری کامل با دیگر قطعات کمپرسور باد

• ناتوانی در ارائه عملکرد بهینه برای کمپرسورهای باد

• احتمال ایجاد آسیب به کمپرسورهای باد، این مورد در قطعات بی کیفیت بیشتر صدق می‌کند

• احتمال ابطال گارانتی شرکت سازنده

این موارد تنها درخصوص قطعات کمپرسورهای باد صدق نمی‌کند، بلکه برای روغن‌های کمپرسور باد نیز صادق است. درنتیجه همواره درصورت نیاز به تعویض قطعات کمپرسور باد، قطعات خود را از شرکت‌ سازنده تامین کرده و در صورتی که موفق به این کار نشدید، از قطعات باکیفیتی که شرکت سازنده پیشنهاد کرده‌است، استفاده نمایید. همچنین از روغن‌هایی که شرکت سازنده پیشنهاد داده‌است، استفاده کنید تا یک موقع درگیر مشکلات بالا نشوید.

7 – هوای فشرده عموما ناخالص است:

ناخالص بودن هوای فشرده تولید شده توسط عموم کمپرسورهای باد یکی از باورهای اشتباه درباره هوای فشرده می‌باشد. آلودگی و ناخالصی هوای فشرده ویژگی ذاتی کمپرسورهای باد نیست بلکه به دلیل نگهداری و تعمیرات ضعیف از کمپرسورهای باد می‌باشد.

در واقع هوای فشرده ذاتا تمیز است اما به مواردی چون ورود آلودگی به کمپرسورهای باد و عملکرد نامناسب فیلترها سبب آلوده شدن هوای فشرده می‌شوند. بطور کل ناخالص بودن هوای فشرده می‌توان از موارد زیر ناشی شود.

• آلودگی و وجود گرد و غبار در هوای محیط

• آلوده بودن و زنگ زدگی لوله‌کشی‌ها

• مخازن کثیف و آلوده

• نگهداری و تعمیرات ضعیف از کمپرسور های باد

در اغلب کمپرسورهای باد با نگهداری و تعمیرات درست و تمیز کردن مخازن و لوله‌ها، هوای فشرده تولید شده بدون ناخالصی و آلودگی خواهد بود.

8 – هوای فشرده گران‌تر از برق است:

فشرده‌ سازی هوا نیازمند برق به نسبت زیادی می‌باشد اما اگر از هوای فشرده به صورت موثر استفاده شود، نمی‌توان ادعا داشت که هوای فشرده هزینه بیشتری از برق دارد. چراکه ابزارها و تجهیزات پنوماتیک از نمونه‌های برقی بازده بالاتری داشته و در قیاس با ابزارهای برقی، گشتاور و قدرت بیشتری تولید می‌کنند.

اما چنانچه از هوای فشرده به درستی استفاده نشود، هزینه‌های گزافی ایجاد می‌کنند. برای جلوگیری از افزایش هزینه‌های هوای فشرده لازم است تا اقدامات زیر انجام شود.

• از کمپرسورهای هوا به درستی نگهداری کنید: نگهداری صحیح از کمپرسورهای باد سبب می‌شود تا کارایی و بازده آن‌ها حفظ شود. اما درصورتی‌که از کمپرسور های باد خود به خوبی نگهداری نکنید، بازده آن کاهش یافته و مصرف برق آن افزایش پیدا می‌کند.

• کمپرسورهای باد خود را بیکار رها نکنید: اگر شیفت کاری شما تمام شده و نیازی به هوای فشرده ندارید، کمپرسور های باد خود را خاموش کنید.

• فشار را به درستی تنظیم کنید: برای به حداکثر رساندن بازدهی و کارایی ابزارهای پنوماتیک لازم است تا فشار مورد نیاز آن‌ها به خوبی تامین شود. اما تنظیم فشار هوای فشرده بالاتر از مقدار مورد نیاز سودی نداشته و تنها باعث افزایش هزینه برق شما و افزایش استهلاک قطعات داخلی کمپرسور باد خواهد شد.

9 – نصب کمپرسورهای باد در واحدهای تهویه مطبوع بهترین کار است:

شاید اینطور بنظر برسد که قرار دادن تمامی تجهیزات مبتنی بر هوا در یک واحد امری منطقی و معقول بنظر برسد. توجه داشته باشید که در واحدهایی که مدام دما و شرایط هوای واحد تغییر میکند ، این موضوع برای کمپرسورهای باد نامطلوب می‌باشد.

کمپرسورهای باد در دمای اتاق بهترین کارایی را دارند و سرد و گرم شدن مداوم دما و مرطوب بودن هوای اتاق سبب کاهش بازده کمپرسورهای باد شده و شرایط را برای رشد و تکثیر باکتری‌ها در محیط کمپرسورهای باد فراهم می‌سازد. این موارد سبب بو گرفتن و کاهش کیفیت هوای فشرده خواهد شد.

10 – رفع چند نشتی بهتر از هیچ است:

یکی از باورهای غلط درباره هوای فشرده این است که اگر نمی‌توان همه نشتی‌های سیستم را رفع کرد، بهتر است تا چند نشتی را برطرف نمود. زمانی‌که سیستم هوای فشرده شما دچار نشتی‌های متعدد می‌شود، ضروری است تا تمامی نشتی‌های سیستم را برطرف نمایید.

از بین بردن چند نشتی از نشتی‌های سیستم، آنطور که تصور می‌کنید باعث کاهش تلفات هوای فشرده نمی‌شود. بلکه هوای فشرده شما با فشار بیشتری از سایر نشتی‌ها عبور کرده و نشتی‌های برطرف نشده به دلیل افزایش فشار هوای عبوری رشد پیدا می‌کنند.

11 – افزایش فشار سیستم هوای فشرده سبب افزایش بهره‌وری می‌شود:

بدیهی است که برای ماکزیمم نگه‌داشتن بهره‌وری لازم است تا فشار مورد نیاز ابزارها و تجهیزات تامین شود. اما صرف بالابردن فشار سیستم بیش از حد نیاز باعث افزایش بهره‌وری نمی‌شود.

گرچه کمپرسورهای باد در فشار متعارف تعیین شده بیشترین بهره‌وری را دارند، اما مازاد فشار تولید شده به کار شما نیامده و تنها باعث افزایش تنش کمپرسور باد شما و هزینه‌های عملیاتی خواهد شد.

12 – هوای فشرده یکی از منابع انرژی غیرقابل تبدیل می‌باشد:

یکی دیگر از باورهای اشتباه درباره هوای فشرده، نامطلوب بودن و غیرقابل تبدیل بودن آن به انرژی‌های دیگر می‌باشد، درحالی‌که مازاد هوای فشرده تولید شده توسط کمپرسورهای باد را می‌توان از طریق ژنراتورها به برق تبدیل نمود. هرچند دقت داشته باشید که این موضوع تنها در مقیاس‌های بزرگ قابل پیاده‌سازی بوده و در مقیاس‌های کوچک، توجیه اقتصادی ندارد.

13 – کمپرسور های باد نیازی به سرویس منظم ندارند:

کمپرسورهای باد تجهیزات سخت‌جان و قابل اعتمادی می‌باشند، با این حال همانند هر تجهیز مکانیکی دیگری نیازمند سرویس منظم و نگهداری و تعمیرات می‌باشند. کمپرسورهای باد قطعات متحرک زیادی داشته و همانطور که می‌دانید، هر قطعه‌ای طول عمر مشخصی دارد.

درنتیجه کمپرسورهای باد نیز برای حفظ بازده و افزایش عمر مفید خود، نیازمند سرویس‌های منظم می‌باشند. نگهداری و تعمیرات از کمپرسورهای باد باعث به حداکثر رساندن طول عمر و بازده آن‌ها شده و احتمال خرابی‌های پرهزینه را تا حد بسیار زیادی کاهش می‌دهد.

14 – کمپرسورهای باد تنها در صنایع غذایی و نوشیدنی مفید هستند:

بسیاری از مردم بر این باورند که کمپرسورهای باد کاربردهای بسیار محدودی داشته و به صورت گسترده تنها در صنایع غذایی و نوشیدنی کاربرد دارند. در حالی‌که کمپرسور های باد در صنایع بی‌شماری کاربرد داشته و در کاربردهای زیادی مفید واقع می‌شوند.

به عنوان مثال کمپرسورهای باد در صنایع ساخت‌وساز کاربرد فراوانی داشته و انجام بسیاری از کارها را سهولت می‌بخشند. برای کمپرسور های باد در جای جای دنیا حضور داشته و نیروی مورد نیاز بسیاری از صنایع را تامین می‌نمایند.

15 – فشار مهم‌ترین فاکتوری است که در هنگام خرید کمپرسور باد باید در نظر داشت:

فشار جزو مهم‌ترین فاکتورهای یک کمپرسور باد می‌باشد اما فاکتورهای بسیار مهم دیگری نیز وجود دارند که در صورت بی‌توجهی به آن‌ها با مشکلات عدیده‌ای روبرو خواهید شد. از فاکتورهای مهم یک کمپرسور باد می‌توان به فشار، دبی یا جریان و حجم مخزن آن اشاره نمود.

برای مثال اگر بدون درنظر گرفتن جریان مورد نیاز خود یک کمپرسور باد تهیه نمایید، ممکن است با کمبود هوای فشرده روبرو شده و بهره‌وری ابزارهایتان را از دست بدهید.

جمع‌ بندی:

کمپرسورهای باد جزو مفیدترین و کارا ترین تجهیزات در صنایع مختلف بوده و همواره نیازهای بشر به هوای فشرده را تامین می‌کنند. برخی باورهای غلط راجع به هوای فشرده میان مردم جا افتاده است که ممکن است برخی از افراد را دچار گمراهی کرده و همچنین افراد مختلفی را از استفاده از این منبع نیروی گران‌بها منصرف نماید.

در این مقاله به برخی از این باورهای غلط و نادرست اشاره کرده و آن‌ها را مورد بررسی قرار دادیم تا این گفته‌ها و باورهای غلط ، دیگر باعث سردرگمی شما نشوند.