عدم تعویض روغن کمپرسور باد و مشکلات بعدی

در کمپرسورهای هوا به خصوص کمپرسورهای پیستونی با سیستم تزریق روغن، انتخاب مایع خنک‌کننده (روغن) مناسب و اطمینان از درست بودن جریان آن، امری لازم و بسیار ضروری است. پس لازم است تا به روغن کمپرسور هوا توجه کافی داشته باشیم. در این مقاله، مجموعه‌ای از اقدامات مهم برای حفظ کیفیت و کارایی کمپرسورهای روغنی را شرح داده‌ایم.

این اقدامات باعث حفظ عملکرد سیستم، جلوگیری از خرابی و سایش اجزای متحرک، حداکثر نگه داشتن بازده و افزایش طول عمر کمپرسور هوا می‌شوند.

1 – روغن کمپرسور هوا چه کاربردهایی دارد ؟

مایع خنک کننده کمپرسور هوا، ترکیبی از روغن و برخی از افزودنی‌ها می‌باشد که در کمپرسورهای روتاری اسکرو، کاربردهای مهم و متنوعی دارد. از این کاربردها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :

• روان‌کاری بلبرینگ‌های کمپرسور‌های اسکرو
• آب بندی شکاف و فضای خالی روتور کمپرسورهای اسکرو
• خنک سازی داخلی کمپرسور
• تصفیه و پاک سازی هوا

2 – چند نوع روغن کمپرسور هوا وجود دارد ؟

به طور معمول روغن‌ کمپرسورهوا ، از ترکیبات معدنی و یا مصنوعی ساخته می‌شوند. مواد افزودنی ترکیب شده با روغن کمپرسور هوا، باعث بهبود عملکرد این روغن‌ها می‌شود و تاثیرگذاری آنها را افزایش می‌دهد. این مواد افزودنی به خواص زیر کمک می‌کند :

• خاصیت آنتی اکسیدان بودن روغن
• خاصیت ضد سایشی
• کف نکردن روغن
• پراکندگی رطوبت
• خاصیت پاک کنندگی مدار و خنک‌کاری

3 – استفاده طولانی مدت از روغن چه تاثیراتی بر روی کیفیت آن و کمپرسور هوا خواهد گذاشت ؟

با استفاده طولانی از روغن کمپرسور هوا و تعویض نکردن آن، مواد افزودنی درون روغن، دچار تغییر شده و خواص خود را از دست می‌دهند. از بین رفتن خواص مواد افزودنی باعث تغییر رفتار و عملکرد روغن می‌شود. در نتیجه روغن کمپرسور قادر نیست که وظایف اساسی خودش را به درستی انجام دهد. به این اتفاق، کهنه شدن روغن کمپرسور گفته می‌شود.

شکل زیر به خوبی تغییرات روغن کمپرسور هوا را به مرور زمان نشان می‌دهد. تغییر رنگ روغن کمپرسور هوا ، نشان دهنده تغییر خواص مواد افزودنی می‌باشد. روغن تازه رنگ شفافی دارد ولی به مرور زمان به رنگ‌های تیره‌ تر در می‌آید. روغن تازه پس از صد ساعت کار، رنگی مایل به قرمز پیدا می‌کند. سپس رنگ آن به سمت ارغوانی رفته و پس از مدتی نیز، قهوه‌ای رنگ می‌شود. این به معنای پایان کار روغن بوده و روغن کمپرسور هوا باید سریعا تعویض شود.

کهنه شدن روغن کمپرسور هوا می‌تواند مشکلات زیادی به وجود بیاورد. از جمله این مشکلات می‌توان به گرم شدن بیش از حد کمپرسور و ساییدگی اجزای متحرک آن اشاره کرد. اگر روغن کهنه تعویض نشود، در نهایت کمپرسور دچار آسیب دیدگی‌های شدید شده و از کار می‌افتد. در صورت خراب شدن کمپرسور هوا، ملزم به پرداخت هزینه‌های سنگین تعمیر یا تعویض آن هستید. همچنین با خرابی کمپرسور، کار شما متوقف شده و باعث وارد آمدن لطمه به مال و اعتبار شما می‌شود. چنانچه روغن کهنه باعث خرابی کمپرسور شما نشود، قطعا عمر کمپرسور شما را کاهش می‌دهد.

4 – برای جلوگیری از مشکلات گفته شده چه اقداماتی انجام دهیم ؟

برای جلوگیری از اتفاقات گفته شده لازم است تا چند گام مهم و کلیدی بردارید.

در اولین گام، روغن‌هایی که توسط سازنده توصیه شده است را تهیه کنید. این روغن‌ها توسط شرکت سازنده تست شده‌اند و از لحاظ کیفیت و کارایی، مورد تایید شرکت سازنده کمپرسور شما می‌باشد.

گام دوم پیروی از برنامه زمانی می‌باشد که شرکت سازنده برای تعویض روغن کمپرسور معین کرده است. سازندگان با انجام آزمایش‌ها و بررسی‌های مکرر، بهترین برنامه زمانی برای تعویض روغن کمپرسور را به شما ارائه می‌کنند. همچنین همواره حواستان به سطح روغن کمپرسور هوا باشد.

در آخر نیز می‌توانید از شرکت‌هایی که کار تجزیه و تحلیل روغن‌ها و روان‌کارها را انجام می‌دهند، کمک بگیرید. این‌کار به جمع شدن خاطرشما کمک کرده و شما را مطمئن می‌سازد که مشکلی از جانب کیفیت روغن، برای کمپرسور شما پیش نخواهد آمد. گرچه با رعایت دو گام اول، لازم نیست هیچ‌گونه نگرانی از جانب روغن کمپرسور هوا داشته باشید. اما در شرایطی که روغن‌های توصیه شده توسط سازنده در دسترس شما نبود، می‌توانید برای اطمینان بیشتر از گام سوم یعنی ارسال روغن برای تجزیه و تحلیل استفاده کنید.

5 – کدام روغن برای کمپرسور هوای من مناسب‌تر است ؟

همانطور که گفته شد، بهترین روغن برای کمپرسور شما، آن روغن‌هایی می‌باشد که توسط شرکت سازنده کمپرسور شما معرفی شده است. اما اگر بخواهیم بطور کل بگوییم، روغن‌هایی که بر پایه مواد معدنی ساخته شده‌اند، برای کمپرسورهای کوچک مناسب هستند. اما برای کمپرسورهای بزرگ و صنعتی که سیکل‌های بزرگتری را می‌پیمایند، روغن‌های مصنوعی بهترین گزینه هستند.

مایع خنک‌کننده در کمپرسورهای روتاری اسکرو، نقش بسیار مهمی دارند. در نتیجه در انتخاب روغن کمپرسورهای روتاری اسکرو، دقت زیادی داشته باشید و در صورت امکان از روغن‌های توصیه شده توسط سازنده استفاده کنید. استفاده از روغن مناسب و تعویض به موقع آن، احتمال خرابی کمپرسور را تا حد زیادی کاهش داده و باعث افزایش طول عمر کمپرسور شما می‌شود. همچنین انتخاب روغن مناسب در حفظ کارایی و بازده کمپرسور هوای شما نقش بزرگی دارد.

روغن و هوای فشرده :

روغن مناسب و تازه برای حفظ کارایی کمپرسور هوا ضروری است اما همین روغن می‌تواند مشکلاتی برای ما به وجود بیاورد. در کمپرسورهای روغنی به دلیل وجود روغن، احتمال آلوده شدن هوا فشرده و روغن وجود دارد. هر اقدامی هم که انجام دهیم باز احتمال آلودگی هوا با روغن وجود دارد. در برخی از کسب و کارها و فعالیت‌ها، آلودگی هوا با روغن به اندازه کم، اهمیت چندانی ندارد. اما در کسب و کارهایی که نیاز به هوا فشرده کاملا پاک و عاری از آلاینده نیاز است، هوای روغنی می‌تواند مشکلات زیادی ایجاد کند.

برای مثال در دندان پزشکی‌ها، به هوای فشرده کاملا تمیز و اصطلاحا کلاس صفر نیاز است. چراکه هوا فشرده به صورت مستقیم و غیر مستقیم با دهان بیمار تماس دارد. در نتیجه در صورت آلوده بودن هوا فشرده، احتمال مریضی و عفونت دهان بیمار وجود دارد.

به عنوان مثالی دیگر کارگاه‌های رنگ آمیزی که از اسپری رنگ استفاده می‌کنند را در نظر بگیرید. اگر هوای فشرده وارد شده به اسپری رنگ به روغن آلوده باشد، کیفیت رنگ آمیزی به شدت کاهش پیدا می‌کند.

در چنین کسب و کارهایی که حساسیت شدیدی به هوای آلوده به روغن دارند بهتر است از کمپرسورهای بدون روغن استفاده شود. از آنجایی که این کمپرسورها سیستم روانکاری ندارند، در نتیجه روغنی وجود ندارد که بتواند هوا فشرده را آلوده کند.

تعمیر و نگهداری کمپرسورهای روغنی :

کمپرسورهای روغنی به تعمیر و نگهداری بیشتر و دقیق‌تری نسبت به کمپرسورهای بدون روغن نیاز دارند. تعویض به موقع روغن، کنترل سطح روغن، بررسی نشتی‌های احتمالی سیکل روانکار و خیلی موارد دیگر وجود دارند که باید در کمپرسورهای روغنی به صورت منظم بررسی شوند.

از آنجایی که عملکرد این کمپرسورها وابسته به روغن است، در صورتی که تعمیر و نگهداری درستی از آنها انجام نشود، دچار مشکلات فراوانی می‌شوند. از افت کارایی و بازده کمپرسور گرفته تا ساییدگی اجزای متحرک و خرابی آن.

در حالیکه کمپرسورهای بدون روغن، نیاز بسیار کمتری به تعمیر و نگهداری دارند. در نتیجه اگر به دنبال کمپرسوری هستید که نیاز کمتری به تعمیر و نگهداری داشته باشد، بهتر است یک کمپرسور بدون روغن خریداری نمایید.

حسین موسوی نیا

من متخصص و پژوهشگر در زمینه هوای فشرده و انواع کمپرسور باد هستم و سعی می کنم تا جدیدترین و کارامدترین اطلاعات را در خصوص صنعت هوای فشرده با شما به اشتراک بگذارم.