مقالات تخصصی و پژوهشی ایران پمپ

کوپلینگ چیست؟ با انواع و کاربردهای آن آشنا شوید

آپدیت شده در: 27 اسفند 1402

کوپلینگ چیست؟ در اصل کوپلینگ یک قطعه مکانیکی است، وظیفه انتقال قدرت از ماشین های محرک به قطعات را برعهده دارد و بیشتر در پمپ ها، کمپسور باد و… دیده می شود. این قطعات در انواع مختلفی بوده که هر کدام کاربردهای خاص خود را در صنایع دارند. کوپلینگ از اهمیت ویژه ای برخورد دار است و در صنایعی مانند طراحی و ساخت برج تقطیر، مکانیکی، صنعت خودرو سازی و… بسیار نقش کلیدی و مهمی را ایفا می کند.

کوپلینگ چیست؟

Array کوپلینگ در لغت به معنای اتصال دهنده دو قطعه است و در صنعت، از این قطعه برای اتصال شفت پایه دار یا هارد کروم استفاده می شود. یک معنای دیگر این قطعه، المان مکانیکی است که نیرو و گشتاور را از شافتی به شافت دیگر انتقال می دهد.

یکی از عمده دلایل استفاده از کوپلینگ ها این است که این قطعه می تواند در شافت هایی که به صورت مستقیم قرار گرفته اند نیرو را از انتهای یک شفت به شفت دیگر انتقال بدهد. البته با پیشرفت تکنولوژی انواعی از کوپلینگ ها به بازار آمده که می توانند نیرو را در دو شفت غیر موازی (وقتی که در بین دو شفت زاویه وجود دارد) انتقال دهند.

مزایا و کاربردهای کوپلینگ شامل چه مواردی می شود؟

Array

کوپلینگ ها دارای مزایا و کاربردهای گسترده ای هستند. برخی از این مزایا عبارتند از:

  • انتقال نیرو و گشتاور

 یکی از اصلی ترین مزایای این قطعه، انتقال حرکت و قدرت از یک شفت به دیگری است. این مورد بیشترین کاربرد را در صنایع نیاز به قدرت و انتقال حرکت را دارد.

  • جذب لرزش و شوک

یکی دیگر از قابلیت های کوپلینگ ها این است که می توانند لرزش ها و شوک های ناشی از کارکرد دستگاه را به خود جذب کنند؛ وجود این ویژگی باعث می شود تجهیزات، عمر مفیدی داشته باشند.

  • جبران عدم هم‌ محوری

اگر دو شفت در هنگام عملکرد نیاز به هم محوری دقیق نداشته باشند، شما می توانید با استفاده از کوپلینگ ها این عدم هم محوری را جبران کرده و انتقال حرکت را به خوبی انجام دهید.

  • سهولت نصب و تعویض

یکی از ویژگی هایی که باعث محبوبیت کوپلینگ ها در میان صنعت گران شده است، سهولت نصب و تعویض این قطعه می باشد. به علت آسانی نصب و تعویض این المان در صنایعی که نیاز به تعویض سریع دارند، این قطعه بسیار کاربردی است.

معرفی انواع کوپلینگ

Array

کوپلینگ ها را می توان بر اساس نوع اتصال، نوع انتقال نیرو، میزان انعطاف پذیری و سایر ویژگی ها دسته بندی کرد. برخی از انواع رایج کوپلینگ عبارتند از:

1. کوپلینگ‌های صلب (غیر انعطاف پذیر)

این دسته از کوپلینگ ها انعطاف پذیری بسیار کمی دارند و معمولا در ساخت این المان ها از مواد پلیمری استفاده نمی شود. اصلی ترین مشخصه این دسته از کوپلینگ ها، نداشتن قدرت بالا در جذب ارتعاشات است.

2. ماف یا گیره‌ای  (muff)

Array

کوپلینگ گیره ای که به آن کوپلینگ ماف نیز گفته می شود در واقع یک نوع سیلندر توخالی ضخیم است. طراحی این قطعه به گونه ای هست که شفت کاملا در آستین قرار می گیرد. معمولا این المان در صنعت به دوصورت یکپارچه و دوپارچه وجود دارد. ساخت این نوع از کوپلینگ ها کار چندان سختی نیست و به راحتی امکان پذیر است.

در صنعت وقتی که نیاز به تراز نباشد و باید شفت ها کاملا موازی با یکدیگر کار کنند، از این نوع کوپلینگ استفاده می شود و می توان به این نکته اشاره کرد که این قطعات بارهای سبک تا متوسط را می توانند حمل کنند.

3. کوپلینگ های مکانیکی

این کوپلینگ ها از طریق مکانیسم های خاصی مانند چرخ دنده ها، تسمه ها یا زنجیرها، نیرو را از یک محور به محور دیگر منتقل می کنند. کوپلینگ های مکانیکی برای کاربردهایی که نیاز به انتقال قدرت بالا با دقت بالا دارند بسیار مناسب هستند.

4. کوپلینگ های مغناطیسی

Array

کوپلینگ های مغناطیسی از طریق میدان مغناطیسی، نیرو را از یک محور به محور دیگر منتقل می کنند. این نوع از کوپلینگ ها در صنایعی که نیاز به انتقال قدرت بدون تماس فیزیکی را دارند، بیشتر کاربردی است.

5. فلنجی (فلنچی)

کوپلینگ های فلنجی از پرکاربردترین دسته های کوپلینگ ها محسوب می شوند. دلیل محبوبیت این دسته، ارتباط مستقیم قیمت پایین با قدرت بالای انتقال است. در این مدل از کوپلینگ ها در هر دو طرف قطعه تعداد مساوی سوراخ های روزه دار ایجاد می شود تا از نوسان کمتری هنگام حرکت شفت ها برخورد دار باشند. این قطعات به طور معمول در صنایع متوسط و سنگین کاربرد دارند.

6. سیال

این دسته از کوپلینگ ها از دو بخش پمپ و توربین تشکیل می شوند. هردو بخش دارای تیغه هایی هستند که با زاویه های مخصوصی در داخل نصب شده اند. توربین در انتهای شافت حرکت کننده و انتهای شافت محرک نصب می گردد. در این دسته نحوه حرکت بدین صورت است که مایع به داخل پمپ وارد شده و با استفاده از اثر نیروی گریز از مرکز، شافت درایو به سمت خارج رانده می‌ شود.

کاربرد کوپلینگ‌ در صنایع متفاوت

Array

هدف استفاده از کوپلینگ در اصل برای اتصال دو یا چند محور یا شفت به یکدیگر و انتقال نیرو است که به جز انتقال نیرو از کوپلینگ برای جذب ناهماهنگی نیز استفاده می شود. در بعضی از مواقع، هنگام نصب قطعات خطایی وجود دارد و رایورها از نظر ارتفاع یا موازی بودن، کاملا تراز نیستند؛ ابن خطا های کوچک و رعایت نکردن استانداردهای اولیه دستگاه، موجب پایین آمدن عمر مفید می گردد.

در این شرایط است که ما از کوپلینگر برای جذب آثار مخرب استفاده می کنیم تا از آسیب رسیدن جدی به قطعات جلوگیری شود. علاوه بر این موارد امکان دارد که در طراحی قطعات صنعتی، خطاهای بسیار کوچکی در اندازه، بعد، اتصالات و… وجود داشته باشد. بنابراین می توانید از کولینگر برای کاهش نوسان در حرکات و عملکرد استفاده کنید.

به طور کلی برخی از دلایل استفاده از کوپلینگر عبارتند از:

  • بهترین وسیله برای انتقال گشتاور و نیرو از یک شفت در حرکت به شفتی دیگر است.
  • وصل کردن دو قطعه که به صورت جداگانه تولید شده اند.
  • ایجاد انعطاف به هنگام انتقال نیرو و وجود محدودیت مکانی
  • برای کاهش تکانش و ضربه‌ های ناشی از حرکت بین دو قطعه صنعتی می‌ توان از این قطعه استفاده کرد.

برخی از کاربردهایی که کوپلینگ ها در صنعت دارند شامل موارد زیر است:

  • موتورهای الکتریکی : کوپلینگ ها برای اتصال موتورهای الکتریکی به تجهیزاتی مانند ژنراتورها، پمپ ها و کمپرسورها استفاده می شوند.
  • ماشین آلات صنعتی : این قطعات برای اتصال اجزای مختلف ماشین آلات صنعتی مانند گیربکس ها، شفت ها و چرخ دنده ها استفاده می شوند.
  • وسایل نقلیه : کوپلینگ ها برای اتصال موتور به چرخ های وسایل نقلیه مانند اتومبیل ها، کامیون ها و هواپیماها استفاده می شوند.

کلام آخر

کوپلینگ چیست؟ کوپلینگ در لغت، معنای اتصال دهنده دو قطعه را می دهد و در صنعت، برای انتقال قدرت از شفتی به شفت دیگر استفاده می شود. این قطعات مهم در بسیاری از صنایع مختلف اعم از پتروشیمی، فولاد، نفت و… استفاده می شوند و انواع مختلفی با کاربردهای خاص دارند.

هنگام انتخاب کوپلینگ مناسب، باید عوامل مختلفی مانند نوع اتصال، نوع انتقال نیرو، میزان انعطاف پذیری و کاربرد مورد نظر را در نظر گرفت تا بتوان بهترین نتیجه را از این المان داشته باشید. در واقع کوپلینگ در انواع صنعت یک عنصر مهم برای اتصال و انتقال حرکت بین دو شفت مجزا به حساب می آید.

ایران پمپ – مرجع معرفی انواع کمپرسور باد و پمپ باد

کوپلینگ چیست؟ با انواع و کاربردهای آن آشنا شوید

من متخصص و پژوهشگر در زمینه هوای فشرده و انواع کمپرسور باد هستم و سعی می کنم تا جدیدترین و کارامدترین اطلاعات را در خصوص صنعت هوای فشرده با شما به اشتراک بگذارم.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
سوالی ندارید؟