پمپ پریستالتیک چیست و چه کاربردی دارد؟

پمپ باد یا کمپرسور باد جزو ابزارهای مهم در صنایع بزرگ هستند که کاربردهای زیادی دارند. این ابزارها انواع مختلفی دارند که هرکدام عملکرد متفاوتی داشته و در موقعیت خاصی به کار می روند. یکی از این انواع، پمپ پریستالتیک است که ممکن است نام آن به گوشتان نخورده باشد یا با اسم های دیگر آن مانند پمپ باد غلطتکی یا پمپ باد شیلنگی آشنا باشید. پمپ پریستالتیک چیست؟ این پمپ باد جزو پمپ های جابه جایی مثبت است که جهت پمپاژ سیالات مختلف به کار می رود.

پمپ پریستاتیک چیست؟

پمپ پریستالتیک یکی از پمپ های پرکاربرد صنعتی است که در دسته پمپ های جابه جایی مثبت قرار دارد و برای انتقال سیال از شیوه متفاوتی استفاده می کند. در این پمپ، سیال از داخل یک لوله انعطاف پذیر یا شیلنگ، در مسیر دایره ای عبور می کند. مهمترین ویژگی این پمپ این است که سیال و قطعات با یکدیگر ارتباطی ندارند؛ از این رو احتمال آلوده شدن سیال کمتر است. همچنین باعث افزایش طول عمر و کارایی این پمپ می شود.

انواع پمپ پریستالتیک

انواع پمپ پریستالتیک شامل موارد زیر است:

پمپ شیلنگی

این پمپ ها به هوز پمپ معروف هستند و در آن ها به جای غلطک از کفشک استفاده می شود. برای جلوگیری از سایش شیلنگ، داخل محفظه پمپ از روغن پر می شود. از این پمپ برای فشارهای بالا (تا 16 بار) استفاده می شود. برای اینکه مقدار بار را متوجه شوید، می توانید از تبدیل واحد استفاده نمایید.

ضخامت محفظه و شیلنگ در این پمپ ها بیشتر از پمپ های تیوپی است؛ در نتیجه از شیلنگ سفت تری استفاده می شود و برای انسداد آن به نیروی بیشتری احتیاج است. جنس شیلنگ نیز با توجه به نوع سیال عبوری، از پلیمرهایی که دارای خاصیت الاستیسیته بالایی هستند، انتخاب می شود.

پمپ خارج از مرکز 360 درجه ای

در این نوع پمپ از یک غلتک بزرگ که محور آن خارج از مرکز است، استفاده می شود. لوله انعطاف پذیر در این پمپ ها، به صورت 360 درجه دور محفظه کشیده شده و علتک هنگام چرخش با تمام تیوپ مماس می شود. در این مدل، میزان اصطکاک کمتری بین تیوپ و غلتک وجود دارد؛ زیرا یک فشار و انسداد در هر سیکل موجود بوده  و میزان دبی در این پمپ بیشتر است.

پمپ تیوپی

پمپ های تیوپی محفظه خشکی دارند و برای فشارهای کمتر مورد ساتفاده قرار می گیرند. فشار کاری این پمپ ها، کمتر از پمپ های شیلنگی است. در این پمپ ها دو غلتک وجود دارد که به طور 180 درجه نسبت به یکدیگر قرار گرفته اند. تعدا غلتک ها در این پمپ ممکن است به 8 یا 12 عدد برسد. افزایش تعداد غلتک ها باعث می شود طول عمر تیوپ سیال کمتر شود.

طراحی غلتک ها به دو صورت غلطک فنری و انسداد ثابت است. در اسنداد ثابت، غلتک ها در جای ثابتی فیکس هستند و هنگام چرخش، مکان هندسی آن ها تغییری نمی کند.

پمپ آزمایشگاهی

این پمپ ها تک فاز هستند و در ابعاد کوچکتر ساخته می شوند. همچنین قابلیت حمل آسانی دارند. از ویژگی های این پمپ می توان به توانایی ایجاد دستور پمپاژ و تنظیم سرعت و گردش اشاره کرد. این پمپ ها جهت دسترسی به فشارهای کم ساخته شده اند و مصارف آزمایشگاهی و پزشکی دارند.

کاربرد پمپ پریستالتیک

کاربرد پمپ پریستالتیک چیست؟ پمپ های پریستالتیک در حوزه های زیادی کاربرد دارند که برخی از آن ها شامل این موارد هستند:

• کارخانه های تولید مواد خوراکی
• انتقال دارو
• انتقال مواد شوینده
• کارخانه های صنعتی
• انتقال مواد قابل انفجار
• انتقال لوازم آرایشی و سیالات شیمیایی
• صنایع شیمیایی مانند تولید چسب

مزایای استفاده از پمپ پریستالیک چیست؟

مزایای پمپ پریستالتیک به شرح زیر است:

• تعمیرات و نگهداری آسان
• توانایی مکش بالا
• قابلیت خشک کار کردن پمپ
• فاقد قطعات آب بندی و سیل
• تمیز کردن آسان
• عدم تماس سیال با محیط بیرون و عدم ورود آلودگی به سیستم

نحوه انتخاب پمپ پریستالتیک

برای انتخاب پمپ پرستالتیک، لازم این موارد را رعایت کنید:

• جنس شیلنگ: جنس شیلنگ اهمیت زیادی دارد و برای انواع مواد شیمیایی باید از شیلنگ مخصوص استفاده کرد.
• فشار پمپ: این پمپ ها از نوع جا به جایی مثبت هستند و فشار آن ها می تواند تا بی نهایت افزایش داشته باشد؛ اما با توجه به مقاومت موادی که در ساختار آن ها به کار رفته، این فشار با محدودیت هایی مواجه است.
• دبی پمپ: دبی پمپ، رابطه مستقیمی با سرعت دورانی غلطک ها، طول و قطر شیلنگ دارد. هرچه این پارامترها بیشتر باشند، پمپ های پریستالتیک دبی بیشتری خواهند داشت.

سخن آخر

پمپ پریستالیک چیست؟ پمپ پریستالیک که به آن پمپ شیلنگی گفته می شود، در دسته پمپ های جابه جایی مثبت قرار دارد و عملکرد متفاوتی نسبت به دیگر پمپ های باد دارد. از ویژگی های این پمپ می توان به توانایی مکش بالا، تعمیرات و نگهداری آسان، تمیزکاری آسان و… اشاره کرد. این پمپ ها بیشتر مصارف صنعتی و پزشکی دارند و در این حوزه ها دارای محبوبیت زیادی هستند. برای خرید انواع پمپ باد می توانید از ایران پمپ اقدام کنید.

حسین موسوی نیا

من متخصص و پژوهشگر در زمینه هوای فشرده و انواع کمپرسور باد هستم و سعی می کنم تا جدیدترین و کارامدترین اطلاعات را در خصوص صنعت هوای فشرده با شما به اشتراک بگذارم.