تبرید به هر تحولی که در آن حرارت گرفته می شود، گفته می شود. بنابر تعریفی دیگر به شاخه ای از علم که در آن به کاهش و ثابت نگه داشتن دمای یک ماده یا فضا، در دمایی پایین تر از دمای محیط پرداخته می شود تبریدمی گویند. به بیان دیگر در تحول تبرید، حرارت از جسم سرد شونده گرفته می شود و به جسم دیگری که دمایی کمتر از جسم سرد شونده دارد منتقل می شود. چون در این تحول حرارت گرفته شده ازجسم سرد شونده به جسم دیگری منتقل می گردد، لذا در تحول تبرید هم گرمایش و هم سرمایش وجود دارد و فقط نحوه استفاده از سیستم، آنها را از یکدیگر متمایز می کند.
عمل سرد کردن برای حفظ مواد غذایی برای اولین بار در قرن هجدهم میلادی از اهمیت اقتصادی ویژه ای برخورداراست.اولین یخچال خانگی مدار بسته در سال 1926توسط شرکت جنرال استیل اختراع گردید. سرما نشان دهنده حرارت کم می باشد. زمانیکه حرارت از جسم یا فضاگرفته می شود می گوییم سرما ایجاد شده است.به طور کلی هرنوع فرایند گرمازدایی راسرما گویند.
1)سیستم جذبی مانند یخچال نفتی
2)سیستم ترموالکتریک مانند وسایل سردکننده ازمایشگاهی
3)سیستم تبخیری مانند کولرابی
4)سیستم تبخیری تراکمی مانند یخچال وفریزرخانگی که این روش بیشترین استفاده رادر لوازم سردکننده خانگی وتجاری دارد.
امروزه رایج ترین روش ایجاد سرمادر وسایل خانگی و تجاری سیستم تبریدتراکمی تبخیری می باشدکه در ان کمپرسورنقش اصلی را دارد و بطور مفصل به شرح آن می پردازیم
یخچال خانگی دستگاه سرد کننده ای می باشد که بیشتربرای نگهداری مواد غذایی بکارمی رود و براساس سیستم تبرید تراکمی تبخیری عمل می کند در ایران انرژی مصرفی آن با ولتاژ 220 ولت تک فاز متناوب و با فرکانس 50HZ می باشد و از سه قسمت اصلی تشکیل شده است:
1)بدنه ومتعلقات آن”مانند لاستیک دوردرب-قفل-دست گیره-پایه-قفسه هاو….
2)مدار الکتریکی :شامل موتور-رله استارت-اورلود-ترموستات-لامپ داخل کابین یخچال-شستی معکوس-خازن وسیم های رابط
3)مدار مکانیکی:شامل کمپرسور-کندانسور-فیلتر درایر-لوله مویی-اواپراتور-
سیکل مکانیکی تبرید تبخیری ساده مانند یخچال که از پنج قسمت تشکیل شده است:
1) کمپرسور(متراکم کننده): مبرد را متراکم و باعث چرخش ان در سیکل می شود.
2) کندانسور(تقطیرکننده): تبدیل کننده بخار به مایع است.
3) فیلتر درایر(صافی وخشک کن): گرفتن رطوبت و مواد زائد سیستم به وسیله این قسمت است.
4) کاپیلاری تیوب(لوله موئی): باعث کاهش فشار و افزایش سرعت مبرد می شود.
5) اواپراتور(تبخیرکننده):مایع را به بخار تبدیل می کند.
سیستم تراکم از نظر فشار از دو قسمت تشکیل شده است
1)بخش فشار ضعیف:از لوله مویی شروع می شودوتا انتهای لوله مکش ادامه می یابد.
2)بخش فشار قوی:از ابتدای لوله رفت تاورودی عامل انبساط مبرد ادامه می یابد.
1)هرگاه مایع به بخار تبدیل شودحرارت محیط را جذب می کند( اواپراتور)وهرگاه بخار به مایع تبدیل شودحرارت را به محیط پس می دهد(کندانسور)(
2)درجه حرارت درتمام مدت تبدیل مایع به بخار وبلعکس ثابت می ماندمگر اینکه فشار تغییر کند.
3)حرارت از جسم گرم به جسم سرد جریان می یابد.
4)در انتخاب سیکل تبرید مانند اواپراتور-کندانسور ولوله های رابط-فلزاتی استفاده می شوندکه ضریب هدایت حرارتی بالایی داشته باشند مانند مس-المینیوم-الیاژفولادو…
کمپرسور قلب یک سیستم تراکمی است به طور کلی دوعامل مهم راانجام می دهد
1-متراکم کردن ماده مبرد
2-با ایجاد اختلاف فشاردر سیستم موجب گردش ماده سرمازا در سیکل می شود.
کمپرسور بخار مبرد کم فشار با دمای کمرا از طریق لوله مکش(برگشت-ساکشن)جذب کرده وپس از متراکم نمودن ان از طریق لوله رفت(دهش-دیس شاژ)با فشارودمای بالابه سمت کندانسورهدایت می کند.در صنعت تبرید سه نوع کمپرسورمورد استفاده قرار می گیرد:
1-کمپرسور رفت وبرگشتی(RECIPROCATING): دونوع سیلندر پیستونی وخطی در یخچال ها استفاده می شود.
2-کمپرسور دوار(ROTARY): به چهار دسته تقسیم می شوندکه نوع تیغه ای دواردر یخچال ها استفاده می شوند.
1)کمپرسور پیستون غلطکی(ROLLING)
2)کمپرسور تیغه اغی دوار(ROTARYING VANE)
3)کمپرسور پیچی(SCREW)
4)کمپرسور چرخشی(CENTRIFUGAL)
کمپرسور رفت و برگشتی متداول ترین نوع کمپرسورهای مورد استفاده درصنعت تبرید می باشد و به کمپرسورهای تناوبی یا کمپرسور سیلندرپیستونی یامتقارن معروف می باشند.
1-بسته
2-نیمه بسته(HERMETIC)
3-باز(OPEN-SEMI HERMETIC)
1)قسمت مکانیکی کمپرسور
2)قسمت الکتریکی موتور
3)پوسته ومتعلقات ان مانند ترمکینال برق همراه با محافظ آن
4)روغن کمپرسور
شامل قسمت های اصلی مانند پیستون کمپرسور-سیلندر کمپرسور-سرسیلندرکمپرسور-میل لنگ کمپرسور-شاتون کمپرسور-یاتاقان کمپرسور-سوپاپ دهش ومکش کمپرسور-و…. می باشد
کمپرسورهای سیلندری پیستونی دارای صداخفه کن داخلی دررانش ومکش هستند که باعث می شودصدای ناهنجارکمپرسور را بگیرد.این صداخفه کن از استوانه ای برنجی باپره های داخلی تشکیل شده که با افزایش ناگهانی وکم کردن سرعت-صدای ناهنجار کمپرسور را کم می کند
از سه قسمت اصلی تشکیل شده است:
استاتور(هسته ثابت) 2- رتور(استوانه دوار متحرک) 1- کلاف های سیم پیچ
ازاستوانه شیاردارفلزی-به هم فشرده وعایق نسبت به هم تشکیل شده است تعدادشیارهای استاتور 20یا 24شیار می باشدکه کلافهای سیم پیچ درون این شارها قرار دارند.
حول محور خود براثر ایجاد میدان مغناطیسی ایجادشده دراستاتور بایک دور ثابت می چرخد که باعث دوران میل لنگ می شود
این کلاف ها شامل دونوع سیم پیچ می باشند:
سیم پیچ اصلی(رانینگ): با حرف R یا M نشان داده می شود و دارای قطر نسبتا زیاد-طول کم و دارای مقاومت اهمی کمتری نسبت به سیم پیچ استارت است
سیم پیچ استارت(راه انداز کمکی): با حرف S نشان داده می شود که دارای قطر نسبتا کم-طول زیادومقاومت اهمی بیشتر نسبت به سیم پیچ اصلی می باشد.دمای سیم پیچ نباید از135 درجه تجاوز کند زیرا این محدودیت ها به منظور حفظ سوپاپ ها-واشرها-عایق وروغن سیم پیچ کمپرسور می باشد.
برروی پوسته خارجی همراه باقاب دور ان می باشدکه دارای سه پایه است:
پایه اصلی(R)-1 پایه استارت (S) -2 پایه مشترک(C)-3
با یک اهم متر دوبه دوپایه های کمپرسور رااهم گیری می کنیم بزرگترین عددمربوط به مقاومت بین دوپایه RوSاست.درنتیجه پایه باقی مانده مشترک می باشد.سپس پایه مشترک را بادوپایه دیگر مقایسه می کنیم.آن پایه ای که بامشترک مقاومتش کمتراست سیم پیچ اصلی وآن پایه که مقاومتش باپایه مشترک بیشتر است سیم پیچ استارت خواهد بود.
من متخصص و پژوهشگر در زمینه هوای فشرده و انواع کمپرسور باد هستم و سعی می کنم تا جدیدترین و کارامدترین اطلاعات را در خصوص صنعت هوای فشرده با شما به اشتراک بگذارم.